Dili-20/05/2025 Media
Defisiensia, Ema ho Defisisiensia realiza
komunikadu imprensa hodi kontra Diretor Departamentu Enfarmajem, tanba hasai
liafuan deskriminasaun ba estudante Felisbela Argancia iha Universidade
Nacional Timor Lorosa’e (UNTL)

Iha
komunikadu imprensa refere portavos Castro Afonso klarifika katak, Estudante ho
naran Felisbela Argancia, simu liafuan soke ka insulta tebes nia sentimentu
husi nia dosente hanesan direitor Departamentu Enfarmajen UNTL nian, hahalok
ida ne’e halo Estudante senti  triste no
laran moras tamba hasai liafuan  defisiensia
la merese atu estuda iha area ida ne’e.

“Aktu
 diskriminasaun ne’ebe komete husi matene
nain no servidor husi Instituisaun Publiku (UNTL) nian espesifikamente Direitu
Enarmajen UNTL  nian ne’ebé  hasoru Estudante feto ho defisiensia ida
ne’ebe dadaun ne’e sai polemika iha públiku. Tamba ne’e ohin hala’o konferensia
ida ne’e hodi fo solidaridade ba  nia
maluk Estudante ho defisiensia ne’ebé dadauk  iha situasaun triste iha nia estudu”, Dehan
Porta Voz Castro iha Jardin 5 de Maio.

Timor-Leste
norma define iha konstituisaun Repúblika Demokratika Timor-Leste katak labele
halo diskriminasaun ba ema ida tamba de’it nia kor, rasa, estadu sivil, seksu orijem,
etniku, lian, pozisaun no social,  kondisaun fiziku no mental.  Maibe faktus dadauk ne’e aktu diskriminasaun
hasoru ema ho defisiensia kontinua pratika no buras iha instituisaun
akademiku publiku no uniku hanesan UNTL.

“Ema
ho Defisiensia sira lamentavel tebes ho aktu ida  ne’ebe lolos la merese atu akontese iha rai
ida ne’e. Husi Ehd sira  hakarak
solidariza motiva no enkoraja nafatin 
estudante  Felisbela atu labele
fuan ki`ik no forte hasoru situasaun ida ne`e maluk defisiensia sira  sei la hisik mesak atu infrenta situasan ida
ne`e mai ita hakat hamutuk hodi ejize   lia
los, justica no direitu umanu hanesan sidadaun ida iha rai ne`e”, Nia Salienta.

Iha
konferensia ida ne’e EhD rekomenda ba relvante sira hanesan; Ministerio Ensino
Superior Ciencia no Cultura, Ministeiru Edukasaun, Parlamntu nasional, Reitor
UNTL no Dekano Faculdade Medicina e Saude. Atu toma konsiderasaun ba kazu ida
ne’e ho urejenti no seriu hodi evita labele akontese tan diskriminasaun iha
instituisaun publika hanesan UNTL iha  futuru.

Relasiona
ho KI ne’e EhD husu atu halo investigasaun ba Direitor Enfarmajen UNTL, Sr.
Eduardo Gaio  tamba sa akontese
diskriminasaun ne’e ba Estudante ho defisiensia. Foti asaun disiplinar ne’ebe adekuadu
ba individu ne’e involvidu iha aktu diskriminasaun tuir lei no regulamentu
ne’ebe iha. Atu hatudu baze legal ida ne’ebe mak hateten ema ho defisiensia la
merese atu estuda area espesializadu sira iha UNTL. Atu garante no apoiu pisikolojiku
ba Estudante ne’ebe mak dadaun ne’e hetan diskriminasaun  hodi asegura UNTL no kria ambiente akademiku
ne’ebe inkluzivu, seguru no livre husi diskriminasaun ba Estudante ho
defisiensia. Bainhira laiha asaun seriu no rapidu ba aktu ida ne’e mak ami sei
kontinua asaun sira tuir mai hodi ejize justisa ba ami nia maluk Estudante ho
defisensia .

Enkuantu,
konferensia refere hala’o husi Ema ho defisiensia lubuk ida iha jardin 5 de
Maio Tersa Feira ne’e.

Jornalista : Eufrozina
Bras

Editor       : RKDTL